“Verstedelijking afweegbaar” is een term uit de Interim Omgevingsverordening. Nieuwe stedelijke ontwikkelingen dienen in eerste instantie plaats te vinden in stedelijk gebied. Als daar vanuit de vraag en/of behoefte kwalitatief en/of kwantitatief onvoldoende ruimte aanwezig is, dan kan het mogelijk zijn om elders in vooraf vastgestelde gebieden (onder voorwaarden en na zorgvuldige afweging van belangen) een uitbreidingsmogelijkheid voor te stellen. Het gebied Eeneind Nuenen maakt deel uit van een rand rondom Nuenen. Wat opvalt is de enorme diversiteit ter plaatse: van (grote) bedrijfsgebouwen tot kleine huisjes en boerderijen en van logistieke infra-verharding tot pittoreske Brinken. In de landschapsstudie buitengebied Nuenen (mei 2020) (*1) wordt in feite een pleidooi gehouden om eerder zorgvuldig kansen te creëren en te benutten dan vooral krampachtig ongewenste ontwikkelingen ‘te vuur en te zwaard’ tegen te gaan. Waar vroeger landschapsvorming zich voornamelijk langs de lijn van natuurlijke processen ontwikkelde is nu de dynamiek van talloze ontwikkelingen mede bepalend. Al die verschillende ontwikkelingen vragen in feite om een nieuw eigentijds ruimtelijk frame, waarbinnen ontwikkelingen en inrichtingsvragen zorgvuldig een plek krijgen. Om zo een nieuwe laag te leggen over het Nuenens landschap en de vele grote en verschillende kwaliteiten, die dat landschap op vele plekken aan de inwoners en bezoekers toont, nog verder te vergroten.
Vanuit die optiek denken wij met ons plan Kavelaars een mooie eigentijdse bijdrage te kunnen verwezenlijken. Gedragen vanuit een goede landschappelijke onderbouwing denken we een bijzondere integrale woonbuurt met Zorg en Wonen te kunnen realiseren juist voor groepen die in de huidige markt minder kansen lijken te hebben. Door een goede mix te maken van groepen die elkaar kunnen versterken en die een daadwerkelijke wens hebben om wonen, leven, natuur, ecologie en duurzaamheid als zeer essentieel element te zien voor hun manier van leven in hún buurt, ontstaat een bijzondere woonbuurt. Anders dan de inbreidingen in Nuenen zelf of de uitbreiding in de vorm van Nuenen-West. Een buurt en toekomstige bewoners die ook graag onderdeel willen gaan uitmaken van deze karakteristieke en bijzondere plek “tussen landschap en dorp/stad in” die Eeneind in feite al is. Die plek versterken en meerwaarde meegeven waarmee tegelijkertijd ook een nieuwe laag wordt toegevoegd aan het Nuenens Landschap.
“We willen onze aantrekkelijke dorpen met eigen identiteiten en onze groene omgeving versterken en we willen de stedelijkheid van onze kernsteden vergroten”. Daar ligt de nieuwe en grote uitdaging voor de gemeenten in het SGE : gezamenlijk een passend woningaanbod ontwikkelen en de daarbij behorende gevarieerde woonmilieus. Voor alle verschillende mensen een thuis bieden, een plek waar je je veilig voelt en waaraan je identiteit ontleent. Gelegen dichtbij groen en water, dichtbij grote stedelijke voorzieningen, met voorzieningen op loop- en fietsafstand en openbaar vervoer. De visie op Wonen is een visie op een gezonde en inclusieve samenleving, waarbij wonen de verbindende factor vormt. En ieder dorp en iedere stad vervult daarbij zijn eigen unieke rol in een prachtige samenhangende City of Villages. Een speciale wens daarbij geldt ook het toevoegen van nieuwe woonvormen naast de bestaande. Concepten waarbij co-living, veilig zelfstandig wonen voor senioren, buurtschap e.d. de inclusiviteit benadrukken, hebben een speciale belangstelling vanuit de woonvisie van het SGE. Het spreekt daarnaast voor zich dat duurzaam, ecologisch verantwoord, CO2 neutraal, innovatief qua techniek en bewust bouwen al meer vanzelfsprekende pijlers zijn in de woningbouwproductie.
(bron: 2019 Visie op Wonen SGE)
(*1) Alma Kennis Aksis Landschapsarchitecten
“Landschapsstudie buitengebied Nuenen”
In het “Afsprakenkader wonen 2017” worden de Brainport principes geïntroduceerd. Dit zijn kwalitatieve ambities waaraan ieder woningbouwproject moet voldoen. De principes zijn niet in beton gegoten, maar dynamisch en worden iedere vier jaar door de regio tegen het licht gehouden. Het betreft de volgende punten:
De achterliggende gedachte is niet dat elk project op elk punt dient te excelleren. Het idee is dat een aantal van deze punten als speerpunt bij het betreffende project eruit springen.
In het plan Kavelaars zijn naar onze mening de punten 1, 2, 4 en 5 in de vorm van buurtschap, community, verweven in het landschap (groen-blauw)/ecologie en samenwonen (soort van Knarrenhof + Zorgwoningen) in combinatie met starters op de woningmarkt de hoekstenen van dit plan. Zelf hebben we het idee dat ook punt 3 wel goed zit (maar dat horen we graag van anderen).
In het ruimtelijk basisconcept voor de inpassing van het buurtschap in de situatie staat het landschap centraal. Door bepaalde functies te concentreren in centrale elementen blijft er veel ruimte over voor een open landschappelijke opzet van het nieuwe buurtschap.
De belangrijkste karakteristieken van de omgeving moeten worden overgenomen, zodat het nieuwe buurtschap, op de overgang van dorp naar het landschap, opgaat in zijn directe omgeving. Met een open en doorwaadbaar landschappelijk middengebied wordt de bestaande open zichtrelatie tussen de Oude Dijk en de Mulakkers gehandhaafd. Hiermee is ook het zicht op de akkergronden en het beekdal open. Kleine woonblokjes krijgen aan de noord- en de zuidzijde van het buurtschap de losse setting waardoor ook naar het zuiden en het noorden doorzichten aanwezig blijven.
De groene erfgrenzen uit de omgeving en het thema van brinken met bomen bij de splitsing van routes komen ook terug in ons plan.
